چگونه باهوش شویم"، آیا این سوالی است که شما هم به دنبال پاسخ آن هستید؟ آیا به دنبال راهی برای افزایش قدرت ذهنی، جلوگیری از پیر شدن مغز و حتی داشتن یک زندگی طولانی‌تر هستید؟ احتمالا تعجب می‌کنید اگر بدانید چنین راه‌هایی نه تنها وجود دارند، بلکه با ایجاد تغییرات کوچکی در گوشه و کنار برنامه‌ی معمول روزانه‌تان می‌توانید به آنها دست یابید. روش‌هایی که در این نوشته به آنها می‌پردازیم می‌توانند یک تکان درست و حسابی به ذهن شما بدهند، به حفظ سلامت ذهنی شما کمک کنند و حتی در نهایت شما را باهوش‌تر کنند.
1. ورزش کردن:
اگر می‌خواهید بدانید که واقعا چگونه باهوش شویم، ورزش کنید. ورزش با تقسیم سلول‌های عصبی، قوی‌تر کردن ارتباط بین آنها و محافظت از آنها باعث می‌شود مغز استفاده از ظرفیتش را بهینه کند. در هنگام ورزش، سلول‌های عصبی پروتئین‌هایی ترشح می‌کنند که به فاکتورهای نوروتروفیک (Neurotrophic factors) مشهور هستند. یکی از این پروتئین‌ها که فاکتور نوروتروفیک مغزی (BDNF) نام دارد باعث ترشح مواد شیمیایی بسیاری می‌شود که سلامت عصبی را افزایش می‌دهند و مستقیما بر بهبود عملکردهای شناختی مثل یادگیری تأثیر می‌گذارند. علاوه بر اینها، ورزش از راه‌های زیر از مغز شما محافظت می‌کند:
-تولید ترکیبات محافظ اعصاب
-افزایش خون‌رسانی به مغز
-بهبود عملیات ترمیم و حفظ سلول‌های عصبی
-کاهش احتمال بیماری‌های وابسته به رگ‌ها مثل سکته
ورزش منظم نه تنها خون‌رسانی به مغز را افزایش می‌دهد، بلکه میمون‌هایی که ورزش می‌کردند مهارت‌های جدید را دو برابر سریع‌تر از میمون‌هایی که ورزش نمی‌کردند یاد می‌گرفتند. دانشمندان معتقدند که این خاصیت در مورد انسان‌ها هم صدق می‌کند.
میتوکندری‌ها (اندامک‌هایی که در هر سلول وجود دارند و انرژی مورد نیاز آن را تأمین می‌کنند) را تقویت می‌کنند. این نتایج نشان می‌دهند که ممکن است ورزش باعث افزایش سرعت عملکرد مغز و بیشتر شدن بازده آن شود.
برای این که تمرینات ورزشی شما بهترین نتیجه را داشته باشند، بهتر است برنامه‌ی جامعی داشته باشید که شامل تمرینات شدید بدنسازی، تمرینات قدرتی، کششی و مرکزی باشد.
2. خواب سالم و کافی داشتن :
یکی از گزینه های این سوال که “چگونه باهوش شویم” خواب است. خواب نه تنها برای سلامتی فیزیکی شما لازم است، بلکه برای به دست آوردن بینش‌های ذهنی جدید ضروری است و این توانایی را به شما می‌دهد که روش‌های خلاقانه و تازه‌ای برای حل مشکلات قدیمی پیدا کنید. خواب محدودیت دید شما را برطرف می‌کند و کمک می‌کند ذهن‌تان را باز کنید تا بتوانید مشکلات‌تان را از زاویه‌ای دیگر ببینید که خودش یکی از ضروریات خلاقیت است.
تحقیقی در دانشگاه هاروارد نشان داده است که افراد بعد از خواب، به میزان ۳۳ درصد بیشتر می‌توانند بین مسائلی که ارتباط کمی با هم دارند ارتباط برقرار کنند. اما تعداد انگشت‌شماری از افراد متوجه می‌شوند که عملکردشان بهبود پیدا کرده است. به علاوه گفته می‌شود که خواب، حافظه را زیاد می‌کند و به شما کمک می‌کند عملکرد شما در به کارگیری مهارت‌های‌تان در مواجهه با چالش‌ها بهتر شود. در حقیقت، فقط ۴ تا ۶ ساعت خواب شبانه می‌تواند تأثیر شگفت‌انگیزی بر عملکرد شما در روز بعد بگذارد.
این باور وجود دارد که فرایند رشد مغز، که به نام پلاستیسیتی (Plastisity) شناخته می‌شوند، زمینه‌ی افزایش ظرفیت مغز برای کنترل رفتار‌هایی نظیر یادگیری و حافظه را فراهم می‌کند. هنگامی که نورون‌ها بر اثر وقایع یا اطلاعاتی که از محیط به دست می‌آید تقسیم می‌شوند، پلاستیسیتی اتفاق می‌افتد. در هر صورت خواب یا کم‌خوابی ساختار بسیاری از ژنها و محصولات ژنها را که ممکن است در پلاستیسیتی سیناپسی مؤثر باشند، دستخوش تغییر می‌کند. بنابراین شکل خاصی از نیروبخشی بلندمدت (نوعی عملکرد عصبی مرتبط با ذخیره‌ی حافظه و یادگیری) می‌تواند در حین خواب رخ دهد. پس می‌توان نتیجه‌‌گیری کرد که وقتی چُرت می‌زنید، ارتباطات سیناپسی در مغزتان تقویت می‌شود.
همانطور که احتمالا حدس زده‌اید، این خاصیت در مورد بچه‌ها هم صدق می‌کند. تحقیقات نشان داده است که خواب می‌تواند قدرت ذهنی بچه‌ها را به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش دهد. به ویژه کودکانی که بین جلسات یادگیری و امتحان می‌خوابیدند توانایی بیشتری برای تشخیص و درک الگوهای جدید اطلاعات داشتند. این نشان‌دهنده‌ی تغییر مهمی در حافظه است که نقش مهمی در پیشرفت درک آگاهانه دارد. یک چُرت روزانه، حتی در بزرگسالان هم می‌تواند به طرزی باورنکردنی قدرت ذهنی را بازپروری کرده و افزایش دهد.
3.خوردن منابع ویتامین D :
گیرنده‌های فعال ویتامین D باعث افزایش رشد عصب‌های مغز شما می‌شوند. محققان همچنین مسیرهای متابولیکی مربوط به ویتامین D را در مناطق مخچه و هیپوکامپ مغز کشف کرده‌اند. این مناطق مربوط به برنامه‌ریزی، پردازش اطلاعات و ایجاد خاطرات جدید است.
مادران باردار حتما باید ویتامین D کافی دریافت کنند تا مغز جنین به خوبی شکل بگیرد. کودک نیز بعد از تولد باید ویتامین D کافی دریافت کند تا مغزش عملکرد نرمال خود را حفظ کند. تحقیقات نشان داده است که در بزرگسالان نیز کمبود ویتامین D با کاهش عملکرد مغز و مقادیر بیشتر آن می‌تواند به حفظ سلامت ذهنی افراد مسن کمک کند.
وقتی صحبت از ویتامین D است، هیچ چیز جای خورشید را نمی‌گیرد. قرار گرفتن در معرض آفتاب به میزان کافی بدن را قادر می‌سازد تا به مقدار مورد نیازش ویتامین D بسازد.
قرار گرفتن در معرض آفتاب به میزان کافی تنها کاری است که لازم است انجام دهید تا میزان ویتامین D در بدن‌تان همان قدر که مغز برای سالم ماندن احتیاج دارد، حفظ شود. اگر این امکان برای شما وجود ندارد، انتخاب بعدی برنزه کردن و مصرف مکمل ویتامین D3 است. به نظر می‌رسد که بیشتر بزرگسالان به روزانه ۸۰۰۰ واحد ویتامین D احتیاج دارند تا سطح آن در سرم خون بالای ۴۰ نانوگرم بر میلی‌لیتر حفظ شود. این حداقل مقدار مورد نیاز است. میزان ایده‌آل ویتامین D در سرم خون ۵۰ تا ۷۰ نانوگرم بر میلی‌لیتر است و تا ۱۰۰ نانوگرم بر میلی‌لیتر برای درمان سرطان و بیماری‌های قلبی استفاده می‌شود. با این حال باید بدانید که یک دوز جادویی و مشخص برای ویتامین D وجود ندارد. آنچه اهمیت دارد سطح آن در سرم خون شما است، بنابراین لازم است آزمایش تعیین میزان ویتامین D خون را بدهید تا ببینید آیا در بازه‌ی ایده‌آل یا درمانی قرار دارید یا خیر.
4.گوش کردن موسیقی :
یکی از گزینه‌های دیگری که به ما می‌گوید چگونه باهوش شویم، گوش دادن به موسیقی است. این تئوری که گوش کردن به موسیقی می‌تواند قدرت ذهن شما را افزایش دهد از مدت‌ها پیش وجود داشته است. احتمالا در مورد پدیده‌ی «اثر موتزارت» شنیده‌اید که می‌گوید گوش دادن به موسیقی کلاسیک می‌تواند شما را باهوش‌تر کند. در واقع تحقیقات نشان داده است که گوش دادن به موسیقی در هنگام ورزش باعث افزایش سطح هوشیاری و تقویت مهارت‌های گفتاری در افراد مبتلا به بیماری سرخرگ‌های کرونری هستند می‌شود (بین بیماری سرخرگ‌های کرونری و کاهش سطح هوشیاری ارتباط مستقیمی کشف شده است.) در این تحقیقات نشانه‌های پیشرفت مربوط به مهارت‌های گفتاری بعد از گوش دادن به موسیقی در مقایسه با حالت بدون موسیقی بیش از دو برابر شدند.
گوش دادن به موسیقی در بزرگسالان سالم نیز با بهبود عملکرد هوشیارانه و افزایش تمرکز مرتبط است، پس هر زمان که فرصت دارید، این لذت کوچک را فراموش نکنید.